10 نکته جالب سردرد و روش‌های کنترل (2024)
آخرین باری که سردرد گرفتید کی بود؟ شما هم جزو کسانی هستید که اگر هفته‌ای چندبار سردرد نگیرند، روزگارشان نمی‌گذرد؟ اگر اینطور است، با ما همراه باشید تا بیشتر درباره سردرد، علت‌های آن و روش‌های کنترل آن بدانید. یادتان باشد كه برخی سردردها هستند كه باید جدی گرفته شوند و حتما برای آنها به پزشك مراجعه كنید. با دكتر رضا رشیدی، پزشك عمومی درباره سردرد صحبت كردیم تا مهم‌ترین سردردها و خطرناك‌ترین‌هایشان را بشناسیم...
شایع‌ترین ناخوشی زندگی
سردردها از شایع‌ترین ناخوشی‌هایی هستند كه در طول عمرمان تجربه می‌كنیم؛ چرا می‌گوییم ناخوشی؟ چون سردرد همیشه نشانه یك بیماری نیست. مثلا گاهی تحت‌تأثیر عوامل محیطی یا شرایط روحی اتفاق می‌افتد. اما در هر صورت، آزار‌دهنده و فلج‌كننده است. آنقدر كه خیلی از انجمن‌های علمی در كشورهای اروپایی به‌دنبال تصویب قوانینی هستند كه در محیط كار، بیشتر هوای مبتلایان به سردرد را داشته باشند و امكان مرخصی‌های بیشتری برای این افراد فراهم كنند. شاید بد نباشد بدانید نتیجه یك تحقیق در دانمارك نشان می‌دهد، ۴۳درصد از افراد مبتلا به میگرن و ۱۴درصد از افراد مبتلا به سردردهای تنشی، حداقل یك روز در سال را به‌دلیل سردرد، مرخصی استعلاجی می‌گیرند كه این زمان، ممكن است به یك هفته مرخصی هم برسد.
با انواع سردردها آشنا شوید
سردردها انواع مختلفی دارند و به بیش از ۱۵۰ نوع دسته بندی می‌شوند. اما شایع‌ترین‌های آنها عبارتند از:
سردردهای تنشی یا عصبی: این سردردها با انقباض ماهیچه‌های سر و گردن شروع می‌شوند و از پشت سر شروع شده، به سمت جلو می‌آیند. ویژگی این سردرد این است كه مثل یك سیكل سینوسی، كم و زیاد می‌شود؛ یعنی در لحظاتی احساس می‌كنید سردردتان كم شده و در دقایقی، سردرد و سنگینی و فشار سر را تجربه می‌كنید. این وضعیت برای مدت طولانی ادامه دارد و با خوردن مسكن و استراحت، كاهش پیدا می‌كند.
سردردهای میگرنی: این سردردها شایع و بسیار دردناكند، روی عملكرد فرد اثر می‌گذارند و به‌شدت او را ناتوان می‌كنند. سردردهای میگرنی یك سمت سر را در برمی‌گیرند و فشار زیادی را روی گیجگاه شما وارد می‌آورند. حالت نبضی یا كوبه‌ای دارند و شدتشان به حدی است كه ممكن است در راه رفتن هم مشكل پیدا كنید و هر نور و صدایی باعث آزارتان شود. دلیل اصلی سردرد میگرنی، انقباض رگ‌های خونی است و ممكن است از 4-3 ساعت در روز شروع شود و تا یك هفته كامل ادامه پیدا كند. این سردردها در وضعیت حاد خود، یك تا ۴بار در‌ماه تكرار می‌شوند.
سردردهای خوشه‌ای: این سردردها نسبت به سردردهای عصبی و میگرنی كمیاب‌ترند اما همچنان جمعیت زیادی را دچار می‌كنند. ویژگی این سردردها، پخش شدن درد در كل سر است. یك یا هر دوچشم قرمز و دچار آبریزش می‌شود و پلك هم افتادگی پیدا می‌كند. این سردردها كه در مردان شایع‌تر از زنان است، حالت سوزنی شدن و سوزش را در پشت چشم‌ها به‌وجود می‌آورند و به‌صورت دوره‌ای، سراغ فرد مبتلا می‌آیند؛ یعنی ممكن است در یك دوره پی در پی دچار این نوع سردرد شوید و در یك دوره چند‌ماهه یا چند ساله خبری از سردرد نباشد. سرگیجه، دید نامنطبق و مشكل در راه رفتن هم در این سردردها دیده می‌شود. بعضی وقت‌ها اكسیژن درمانی (تنفس اكسیژن خالص) در مرحله اول سردرد، درد را متوقف می‌كند. اگر به این نوع سردرد مبتلا شدید، سیگار نكشید و فعالیت‌های استرس زا انجام ندهید.
سردردهای سینوسی: همه كسانی كه مبتلا به سینوزیت هستند، این نوع سردرد را تجربه می‌كنند. سردرد سینوسی دردی تیز و عمیق را در گونه و پیشانی و بینی شما به‌وجود می‌آورد و با تب و التهاب گوش و بینی همراه می باشد...
سردردهای هورمونی: تجربه این سردردها را بیشتر خانم‌ها دارند. معمولا در دوران قاعدگی، بارداری و یائسگی، یعنی در دوره‌هایی كه تحولات هورمونی نسبتا زیادی در خانم‌ها اتفاق می‌افتد، سردرد هم تجربه می‌شود. گاهی حتی مصرف قرص‌های ضد‌بارداری هم باعث بروز سردرد می‌شود.
اما آنچه باید درباره سردردها بدانید :
بیشتر سردردها جنبه ارثی دارند؛ یعنی اگر یكی از اطرافیان شما دچار میگرن باشد یا سردردهای عصبی را تجربه كند، احتمالا شما هم این نوع سردردها را تجربه خواهید كرد.
اگر سردرد شما همزمان با مطالعه، تماشای تلویزیون یا نگاه كردن به تخته شروع می‌شود، یا اگر برای مدت طولانی سردرد دائمی دارید، به‌احتمال زیاد دچار ضعف بینایی شده‌اید.
فشار خون بالا هم می‌تواند عامل سردرد باشد. این نوع سردرد معمولا در ناحیه پس سر است و با درمان فشار خون از بین می‌رود.
اگر دندان شما عفونت داشته باشد درد از ناحیه صورت شروع می‌شود و به‌تدریج در تمام سرتان منتشر خواهد شد.
آلودگی هوا، دود سیگار، بوی مواد شیمیایی خانگی یا عطر‌ها، سر و صدا، تابیدن نور شدید و مستقیم به چشم، خوردن برخی غذا‌ها و تغییرات آب و هوایی هم باعث بروز سردرد می‌شوند، اما مدت كوتاهی بعد از دور شدن از منشا سردرد، علایم آن كاهش پیدا می‌كند.
سردرد علامت بسیار مهمی است كه نباید از كنار آن به سادگی بگذرید. درست است كه بیشتر سردردها با خوردن مسكن، استراحت و آرامش داشتن از بین می‌روند، اما اگر سردرد مستمری را تجربه كردید، باید حتما به پزشك متخصص مغز و اعصاب مراجعه كنید. متخصص با سی تی اسكن یا‌ام آرآی می‌تواند دلیل سردرد شما را دریابد.
سردردهایی كه باید جدی بگیرید
برخی سردردها آنقدر مهم و جدی هستند كه باید در نخستین فرصت به پزشك مراجعه كرده یا حتی راهی اورژانس بیمارستان شوید.
مننژیت: مننژیت یا التهاب پرده مننژ مغز هم باعث بروز سردرد می‌شود. سردرد در این بیماران، سنگین و فشرده است، تمام سر را در بر می‌گیرد و جالب اینكه با استراحت كمتر می‌شود، اما به محض اینكه كه كمترین حركت بدنی را شروع كنند، سردرد شدت می‌گیرد. معمولا تب و سفتی گردن هم در این سردردها دیده می‌شود.
تومور مغزی: اگر اوایل صبح سردرد شدیدی را تجربه كردید یا شب‌ها به‌دلیل سردرد از خواب بیدار شدید، اگر سردردتان با عطسه و سرفه یا تكان دادن سر تشدید می‌شود، اگر سردردتان با استفراغ غیرقابل كنترل همراه است یا تاری دید و بی‌حسی دست و پا دارید، باید در سریع‌ترین زمان ممكن به پزشك مراجعه كنید. تومورهای مغزی معمولا چنین علایمی دارند و تنها راه تشخیص‌شان امآرآی و سی تی اسكن است.
آنوریسم: گاهی وقت‌ها بیمار می‌گوید كه درد شدیدی را در سر تجربه می‌كند. آنقدر كه توان ایستادن روی پا را ندارد، معمولا داد و فریاد بیمار بلند است و احساس می‌كند از شدت سردرد خواهد مرد. این نشانه یك عارضه بسیار جدی به نام آنوریسم است. آنوریسم به تورم دیواره رگ یا مویرگ‌های مغزی گفته می‌شود كه با پاره كردن مویرگ، یك وضعیت به‌شدت اورژانسی را به‌وجود می‌آورد كه اگر به موقع اقدام نشود، بسته به اینكه رگ پاره شده در كدام قسمت مغز باشد می‌تواند باعث معلولیت یا حتی مرگ شود.
گنگ مداوم پشت حدقه چشم تجربه می‌شود و نشان‌دهنده فشاری است كه از سوی چشم ایجاد شده. این سردردها، پزشك را مشكوك به بیماری آب سیاه یا تومور مغزی می‌كند و ممكن است به سرعت دستور امآرآی یا حتی بستری شدن بیمار را بدهد.
.