پنجاه فیلم برتر جهان
این یک پرسش سهل و ممتنع است که همواره میان سینمادوستان مطرح میشود: با کدام فیلمها بیشتر همراهی بودهاید و از کدام یک از آنها لذت بریدهاید؟ «محله چینیها» یا «پرواز بر فراز آشیانه فاخته»، «جادوگر شهر از» یا «آواز در باران»؟ این انتخابها به ذائقه هر شخص بازمی گردد و اتفاقاً همین تفاوت سلیقههاست که باعث شده ژانرهای گوناگون همچنان ادامه حیات بدهند؛ اما با این حال درباره برخی فیلمها نظیر «پدرخوانده اتفاق نظر بیشتری وجود دارد.
«گیل کین» و «جیم پیازا» که کتاب ۱۰۱ فیلم برتر نمام دوره را برای نخستین بار در سال 2008 منتشر کرده بودند، حال نسخه تازه این کتاب را با در نظر گرفتن فیلمهایی که در این شش سال عرضه شده، منتشر کردهاند. مجله کریستین ساینس مانیتور از میان این فیلمها، پنجاه فیلم برتر را با توضیح کوتاهی معرفی کرده که «تابناک» اندکی به این توضیحات افزود و این لیست را پیش رویتان قرار داد
پنجاه فیلم برتر تاریخ سینمای جهان
1- «پدرخوانده / The Godfather» و «پدر خوانده 2 / The Godfather Part II»
فیلم جنایی پدرخوانده بهترین اثر فرانسیس فورد کوپولا، محصول سال ۱۹۷۲ می باشد که بر اساس رمانی به همین نام از ماریو پوزو که در سال ۱۹۶۹ نوشته شده، ساخته شده است. فیلمنامهٔ این اثر حاصل همکاری مشترک فرانسیس فورد کاپولا و ماریو پوزو است. ماجرای فیلم بین سالهای ۱۹۴۵ تا ۱۹۵۵ اتفاق میافتد و داستان فیلم درباره خانوادهٔ مافیایی کورلئونه میباشد. در فیلم بازیگرانی همچون مارلون براندو، آل پاچینو، رابرت دووال، دایان کیتن و جیمز کان نقش آفرینی میکنند. به دلیل استقبال تماشاگران از این فیلم، دو سال بعد از اکران آن، قسمت دیگری از این فیلم به نام «پدرخوانده: قسمت دوم» و در سال ۱۹۹۰ نیز قسمت سوم این فیلم با نام «پدرخوانده: قسمت سوم» ساخته شد. هرچند که هیچ کدام به پای نسخه اول نرسیدند و فورد کاپولا گفته است: «فقط باید فیلم اول را میساختم!».
2- «همشهری کین / Citizen Kane»
همشهری کِین اثر ماندگار اورسن ولز، محصول سال ۱۹۴۱ آمریکا است که بر اساس فیلمنامهای از ژوزف منکوویچ ساخته شده است. یکی از دلایل ماندگاری این اثر که در بسیاری از نظرسنجیها، بهترین فیلم تاریخ سینما شناخته شده، وسواس ولز و تلاش برای رسیدن به اثری نو با استفاده از تکنیکهایی تازه در فیلمبردارانی و تدوین بود. همشهری کین نامزد هفت جایزه اسکار بود که تنها اسکار بهترین فیلمنامه غیراقتباسی را از آن خود ساخت. اورسن ولز این فیلم را به عنوان نخستین اثرش در 26 سالگی ساخت و طبیعتاً به دوران پختگی ولز بازنمیگردد اما بسیاری از منتقدان همشهری کین را به دیگر ساختههای ساختارمندتر این کارگردان باهوش ترجیح میدهند
3- «کازابلانکا / Casablanca»
کازابلانکا اثر مایکل کورتیز که بر اساس جولیوس جی. اپستاین، فیلیپ جی. اپستاین، هاوارد کاچ و کیسی رابینسون در سال 1942 ساخته شد، با هنرنمایی دو هنرپیشه نامدار تاریخ سینما همفری بوگارت و اینگرید برگمن یکی از تاثیرگذارترین فیلمهای تاریخ به زعم منتقدان بوده است و برخی آن را بهترین فیلمی میدانند که تاکنون در سیستم استودیویی هالیوود ساخته شدهاست. این فیلم 130 دقیقهای در هشت بخش نامزد جایزه اسکار شد که در سه بخش بهترین فیلم، بهترین کارگردانی و بهترین فیلمنامهای، جوایز اسکار را به دست آورد.
4- «بلوار سانست / Sunset Boulevard»
بلوار سانست اثری به کارگردانی و بر اساس فیلمنامهای از بیلی وایلدر و محصول سال 1950 است. فیلم در زمان اکران خود نامزد ۱۱ جایزه اسکار شد که موفق به کسب ۳ مجسمه طلایی اسکار شد. بر اساس داستان این فیلم، جو گلیس فیلمنامه نویسی است که دچار مشکلات مالی شده است و به شدت نیازمند پول است، در یکی از روزهایی که در حال فرار کردن از دست طلبکارانش، است به طور اتفاقی وارد خانه نورما دزموند ستاره سابق هالیود میشود که دیگر شهرت گذشته را ندارد. در این میان نورما که هنوز در توهم شهرت است، عاشق جو گلیس شده و از او می خواهد پیش او بماند.
5- «لورنس عربستان / Lawrence of Arabia»
فیلم لورنس عربستان که بر پایهٔ زندگی توماس ادوارد لورنس یکی از معماران خاورمیانه جدید ساخته شده، محصول ۱۹۶۲ بریتانیا است. این فیلم به کارگردانی دیوید لین و بر اساس فیلمنامهای از رابرت بولت و مایکل ویلسون تولید شد و پیتر اوتول نقش لورنس را در این فیلم بازی کرد. فیلم به تجربههای لورنس در عربستان در زمان جنگ جهانی اول میپردازد. لورنس عربستان برنده هفت جایزه اسکار از جمله بهترین فیلم, بهترین کارگردانی, بهترین فیلمبرداری و بهترین موسیقی متن شده است. همچنین پیتر اوتول برای بهترین بازیگر نقش اول مرد، عمر شریف برای بهترین بازیگر نقش مکمل مرد و رابرت بولت و مایکل ویلسون برای بهترین فیلمنامه نامزد دریافت اسکار شده اند.
6- «شمال از شمال غربی / North by Northwest»
شمال از شمال غربی محصول ۱۹۵۹ و به کارگردانی آلفرد هیچکاک کارگردانی است که بر اساس سناریویی از ارنست لمن ساخته شده است. داستان فیلم، حکایت تودرتو و پرتعلیق از مردی است که ناخودآگاه خود را درگیر ماجرایی جاسوسی و اتهاماتی که به وی وارد آمده میبیند و زنی که در این میان قصد کمک به او را دارد. نام فیلم علاوه بر محلی که نقطهٔ اوج داستان در آنجا اتفاق میافتد، اشارهای نیز به قطعهای از نمایشنامهٔ هملت اثر ویلیام شکسپیر دارد: «به هنگام وزش باد جنوبی، خوب و بد را از هم بازمیشناسم، جنون من تنها در هنگامیست که باد از شمال - شمال غربی میوزد» چهلوششمین اثر هیچکاک، عنوان نامزدی ۳ جایزه در سیودومین مراسم اسکار از جمله نامزدی جایزه اسکار بهترین فیلمنامه اصلی برای ارنست لمن را در پی داشت.
7- «جادوگر شهر اُز - The Wizard of Oz»
جادوگر شهر به کارگردانی ویکتور فلمینگ و بر اساس فیلمنامهای از نوئل لنگلی، فلورنس رایرسن، ادگار آلن وولف که بر اساس رمانی برای کودکان نوشته ال. فرانک باوم آمریکائی به نام جادوگر بینظیر شهر آز به نگارش درآمده بود، در سال ۱۹۳۹ ساخته شد. بر اساس داستان این فیلم تخیلی، دوروتی دخترک کوچکی است که همراه سگش توتو در کشتزاری در کانزاس زندگی میکند. روزی گردبادی میآید و دوروتی و سگش و خانهاش را با خود به آسمان میبرد و در سرزمین آز پایین میآورد. در آز همه چیز زیبا و غریب است، با این حال دوروتی میخواهد هر جور شده به خانهاش برگردد. دوروتی تصمیم میگیرد تا به شهر آز برود تا از جادوگرانی که در آن شهر زندگی میکنند برای بازگشت به خانه کمک بگیرد. تولید چنین فیلم علمی تخیلی در سال 1939 بسیار دشوار و پیچیده بود و یکی از دلایل تخسین این اثر توسط منتقدان همین موضوع است.
8- «آنی هال / Annie Hall»
آنی هال فیلمی رومانتیک و کمدی به کارگردانی وودی آلن و ساخته شده در سال ۱۹۷۷ که آلن به همراه مارشال بریکمن فیلمنامهاش را نوشته بود. این فیلم علاوه بر دریافت چهار جایزه اسکار از جمله جایزه بهترین فیلم، در گیشه نیز بسیار موفق بود. گفته می شود، آلن، فیلم نامه این فیلم را مشخصاً برای دایان کیتون نوشته که نام واقعی او دایان هال است. داستان فیلم مربوط به زندگی الوی سینگر (وودی آلن) است که یک بازیگر طنز و یک شو من (Show Man) میباشد. الوی سینگر سعی دارد بفهمد چرا رابطه اش با دختری به نام آنی هال (دایان کیتون) که یک خواننده است یک سال قبل قطع شده است. پنجاه فیلم برتر تاریخ سینمای جهان
9- «محله چینیها / Chinatown»
محلهٔ چینیها یک نوآر تاثیرگذار به کارگردانی رومن پولانسکی و محصول سال 1974 میلادی است. بر اساس داستان این فیلم، جیک گیتس(جک نیکلسون) کارآگاه خصوصصی لوس آنجلسی،متخصص در امور افشای خیانت های زناشویی توسط زنی به نام خانوم مولوری استخدام می شود تا پرده از راز خیانت شوهر او بر دارد.آقای مولوری، توسط گیتس تعقیب می شود و به زودی چند عکس رسوا کنندهای که از او گرفته شده و نشانگر خیانتش بود، به طور اتفاقی در یکی دو روزنامه محلی چاپ می شود اما خیلی زود خانوم مولوری واقعی (فی دوناوی) به این عمل کارآگاه اعتراض کرده و مشخص می شود همگی قربانی ماجرای رازآلودی شدند که هدف اصلی آن بیآبرو کردن آقای مولوری بوده است.
10- «آواز در باران / Singin' in the Rain»
آواز در بارانفیلمی است موزیکال به کارگردانی جین کلی و استنلی دانن که در سال ۱۹۵۲ ساخته شد. داستان این فیلم در سالهای ۲۸-۱۹۲۷، زمانی که سینمای ناطق تازه پا به عرصه گذاشته بود و صنعت سینما در حال تغییر بود، میگذرد. دان وود (با بازی جین کلی)، ستارهٔ سینمای صامت، با زن جوانی به نام کتی سلدن (دبی رینولدز) آشنا میشود که سیاهیلشکر فیلمهای صامت است. رابطهٔ عاشقانهای میان آنها شکل میگیرد. همبازی وود و دیگر ستارهٔ سینمای صامت، لینا لامونت (جین هیگن)، صدای گوشخراشی دارد و با ورود صدا به سینما ناچار است بپذیرد بازیگر دیگری به جای او حرف بزند و آواز بخواند. در نهایت لینا با اکراه میپذیرد کتی که صدای زیبا و دلنشینی دارد در فیلم اخیرش «شوالیهٔ جنگاور» که به «شوالیهٔ رقصان» تغییر نام دادهاست، به جای او صحبت کند، اما تمام تلاش خود را نیز به کار میبندد تا این رقیب تازه را از میدان به در کند.
11- «نشویل / Nashville»
فیلم ۱۶۰ دقیقهای نشویل به کارگردانی رابرت آلتمن و بر اساس فیلمنامهای از جون توکسبری، محصول سال 1975 سینمای آمریکا است. این فیلم نمونهای موفق، پخته و سرشار از اعتقاد به نفس از سبک بداههپردازانه آلتمن و نوعی موزیکال برای دهه هفتاد با این باور آشکار که یک جامعه متلّون و پُرتناقض را نمیتوان در خلال داستانی واحد و منجسم (بهمعنای قرار دادیاش) به تصویر کشید.
12- «بعضیها داغش رو دوست دارند / Some Like It Hot»
کمدی-رومانتیکِ بعضیها داغشو دوست دارند محصول سال ۱۹۵۹، یکی از بهترین آثار بیلی وایلدر و مورد توجه ترین نقش آفرینی مرلین مونرو، تونی کرتیس و جک لمون است. این فیلم بازسازی یک فیلم فرانسوی محصول ۱۹۳۵ میباشد. انستیتوی فیلم آمریکا این فیلم را به عنوان برترین فیلم کمدی تاریخ انتخاب کردهاست. جک لمون و تونی کرتیس که دو نوازدهٔ تهی دست هستند به طور تصادفی شاهد تسویه حساب گانگسترها و کشتار روز سن والتین هستند. آنها برای فرار از دست گانگسترها لباس زنانه میپوشند و خود را جای 2 نوازنده ساکسیفون و بیس جا میزنند و در این راه هر دوی آنها عاشق مرلین مونرو که یکی از نوازندگان این گروه است میشوند و رقابت جالبی بینشان شکل میگیرد.
13- «همه چیز درباره ایو / All About Eve»
همه چیز دربارهٔ ایو محصول سال ۱۹۵۰ بر اساس فیلمنامهای از جوزف ال منکیه ویچ و توسط خود او کارگردانی شده و به زعم منتقدان یک شاهکار کلاسیک شکل گرفته است. بر اساس داستان این فیلم، ایو دختر جوانیست عاشق بازیگری که صبح تا شب خود را در سالن تئاتر میگذراند و به شدت شیفته مارگو، بازیگر نقش اول زن، است. او به صورت اتفاقی با کارن و از طریق وی با مارگو آشنا میشود و به عنوان دستیار مارگو شروع به کار میکند. همسر کارن نویسنده تئاتر، و نامزد مارگو کارگردان تئاتر هستند. حضور ایو جوان و مشتاق به تئاتر در کنار دو زوج میانسال دست اندرکار تئاتر، نه تنها زندگی حرفهای بلکه زندگی شخصی آنها را هم تحت تأثیر قرار میدهد.
14- «روانی / Psycho»
فیلم روانی به کارگردانی آلفرد هیچکاک محصول سال ۱۹۶۰ کشور آمریکا، یکی از برترین فیلمهای ژانر وحشت تاریخ سینما شناخته شده و با اختلاف زیادی از فیلم سرگیجه بهترین فیلم هیچکاک محسوب می گردد. این فیلم را خوف انگیزترین فیلم تاریخ سینما نیز لقب دادهاند و آنچنان تحسین منتقدان را در دههای متمادی در پی داشت که در سال 1992 در فهرست میراث فرهنگی آمریکا و در گنجینه شاهکارهای سینمایی هالیوود قرار گرفت.
15- «راننده تاکسی / Taxi Driver»
راننده تاکسی به کارگردانی مارتین اسکورسیزی محصول سال ۱۹۷۶ است. فیلم روایتی متفاوت از رویارویی یک سرباز سابق آمریکا در جنگ ویتنام است که حالا یک راننده تاکسی شده و در مواجههای برای نجات جامعه فاسد آمریکا، دست به خشونت میزند و سرنوشتی متفاوت را مییابد. اسکورسیزی برای این فیلم در اسکار تنها چند نامزدی به دست آورد اما در عوض برنده نخل طلای کن شد و توجه منتقدان را به تکنیک فیلم سازی اش بیش از پیش جلب کرد
16- «اینک آخرالزمان / Apocalypse Now»
اینک آخرالزمان محصول ۱۹۷۹، یکی از بهترین آثار فرانسیس فورد کاپولا است که بر اساس فیلمنامهای از جان میلوس و فرانسیس فورد کاپولا ساخته شده است. داستان این فیلم برداشتی آزاد از رمان دل تاریکی نوشتهٔ جوزف کنراد است. داستان از جائی آغاز می شود که به سروان ویلرد (مارتین شین)، ماموریت داده می شود به جنگلی در کامبودیا رفته و سرهنگ والترکروتز (مارلون براندو) قهرمان جنگی را که درون جنگل برای خودش ارتشی تشکیل داده را پیدا کرده و بکشد. این وظیفه سرآغاز تحولات و اتفاقات زیادی می شود که نوعی رفتن به گوشه های پنهانی و تاریکی های وجود بشر است. زمانی که او در جنگل فرود می آید کم کم توسط نیروهای مرموزی در جنگل گرفتار شده تا حدی که کم کم دچار جنون می شود . همراهان وی هم یکی یکی به قتل می رسند. همینطور که ویلارد به مسیرش ادامه می دهد بیشتر و بیشتر شبیه کسی می شود که برای کشتنش فرستاده شده است.
17- «در بارانداز / On the Waterfront»
در بارانداز اثر الیا کازان و بر اساس فیلمنامهای از باد شولبرگ محصول ۱۹۵۴ است که نگاهی با جرأت و انتقادی به فساد در اتحادیه بارانداز هوبوکن نیوجرسی دارد. این فیلم با هنرنمایی مارلون براندو توانست ۸ اسکار اصلی بهترین فیلمنامه (باد شولبرگ)، بهترین کارگردان (الیا کازان)، بهترین بازیگر نقش اول مرد (مارلون براندو)، بهترین بازیگر نقش مکمل زن (اوا ماری سنت)، بهترین تدوین (جن میلفورد) بهترین فیلمبرداری -سیاه و سفید- (بوریس کافمن)، بهترین طراحی صحنه (ریچارد دی) و بهترین تصویر فیلم (سام اسپیگل -تهیه کننده-) را تصاحب کند. همچنین فیلمنامه فیلم با اقتباسی آزاد از رویدادهای واقعی نوشته شده است.
18- «بر باد رفته / Gone with the Wind»
ویکتور فلمینگ، فیلم ۲۳۸ دقیقهای بر باد رفته را در سال ۱۹۳۹ کارگردانی کرد. فیلم، روایت عشق یک دختر جنوبی در خلال جنگ داخلی آمریکا را به تصویر میکشد. این فیلم جوایز متعددی را از آن خود کرد، که از میان آنها میتوان به چهار جایزه اسکار بهترین فیلم، بهترین کارگردان برای ویکتور فلمینگ، بهترین هنرپیشه نقش اول زن برای ویویان لی و بهترین نقش مکمل زن برای هتی مکدانیل اشاره کرد.
19- «کشتن مرغ مقلد / To Kill a Mockingbird»
کشتن مرغ مقلد یا کشتن مرغ مینا نام رمانی است نوشته هارپر لی، نویسنده آمریکایی در سال ۱۹۶۰ میلادی به نگارش درآورد و برای این اثر در سال ۱۹۶۴ میلادی، جایزه پولیتزر را به دست آورد. از زمان اولین انتشار تاکنون، بیش از ۳۰ میلیون نسخه از این کتاب به فروش رفته و به بیش از ۴۰ زبان بینالمللی ترجمه شده است. در سال ۱۹۶۲ میلادی، رابرت مولیگان فیلمی را با همین نام بر اساس همین رمان ساخت که در نظرخواهیهای عمومی، همواره به عنوان یکی از محبوبترین فیلمهای تمام عمر تماشاگران سینما نام برده میشود. رمان کشتن مرغ مقلد از زبان دختری به نام اسکات فینچ روایت میشود که دختر وکیل سفیدپوستی به نام اتیکاس فینچ است که دفاع از جوان سیاهپوستی به نام تام رابینسون را که به اتهام ناروای تجاوز به یک دختر سفیدپوست در شهر کوچکی به نام میکوم، آلاباما محاکمه میشود، به عهده میگیرد. مرغ مقلد در این اثر نماد معصومیت است.
20- «جویندگان / The Searchers»
جویندگان فیلمی در ژانر وسترن وسترن به کارگردانی جان فورد محصول سال ۱۹۵۶ ایالات متحده است . جویندگان از جمله شاهکار های جان فورد و از برترین فیلم های ژانر وسترن است. بر اساس داستان این فیلم، ایتن ادواردز (جان وین)که یک کهنه سرباز جنگ داخلی امریکاست. او که خانواده ای ندارد بعد از سال ها به خانه برادرش برمیگردد. چند روز بعد اعضای خانواده برادرش در حمله سرخپوستان کومانچی کشته میشوند و برادرزادهاش لورا(ویرا مایلز) توسط آنها ربوده میشود. به این ترتیب ایتن تصمیم میگیرد که به دنبال برادرزادهاش به رود و به جستجوی او بپردازد و در این راه برادرزاده ناتنی اش مارتین (جفری هانتر) نیز به او کمک می کند.
21- «زندگی شیرین / La Dolce Vita»
زندگی شیرین، فیلمی کمدی-درام به کارگردانی و نویسندگی فدریکو فلینی است که در سال ۱۹۶۰ ساخته شد. فیلم یک هفته از زندگی یک ژورنالیست کنش پذیر در رم و جستجوی او برای یافتن عشق و شادی که هرگز یافت نمیشوند را به تصویر میکشد. از زندگی شیرین به عنوان فیلمی یاد میشود که گذار فلینی را از فیلمهای اولیه نئورئالیسمی او به فیلمهای هنری بعدی اش نشانه گذاری میکند و یکی از دستاوردهای بزرگ سینمای جهان محسوب میشود. این فیلم نخل طلای کن 1960 را از آن خود کرد و همچنان تحسین مستمر منتقدان را در این پنج دهه با خود همراه دارد.
22- «غرامت مضائف / Double Indemnity»
غرامت مضاعف اثر بیلی وایلدر است محصول ۱۹۴۴ است که توسط بیلی وایلدر و ریموند چندلر از رمان غرامت مضاعف (۱۹۳۵) اثر جیمز ام.کین اقتباس شده بود. این فیلم جز شاخصترین نمونههای «فیلم نوآر» به شمار میرود و داستان آن بر اساس جنایتی واقعی بنا شده است که در ۱۹۲۷ اتفاق افتاده بود. عنوان فیلم به عبارتی حقوقی رایج در شرکتهای بیمه اشاره دارد. بر اساس داستان این فیلم، فیلیس دیتریچستون باربارا استانویک فروشنده بیمه عمر والتر نف فرد مک مورای را اغفال می کند تا او را در کشتن شوهرش یاری دهد و مرگ او را یک حادثه جلوه دهند تا فیلیس بتواند از طریق ماده غرامت مضاعف، بیمه عمر شوهرش را طلب کند اما رئیس و دوست صمیمی نف و تحلیلگر بیمه بارتون کییس ادوارد جی.رابینسون به این ماجرا شک می کند.
23- «هزارتوی پن / Pan's Labyrinth»
هزارتوی پن اثر گیلرمو دل تورو کارگردان اسپانیایی محصول سال ۲۰۰۶ میلادی است و به عنوان اثری فانتزی در زمان نمایش در فستیوال کن، با بیست دقیقه تشویق حاضران، همراه شد و چهار جایزه اسکار از جمله اسکار بهترین فیلم غیر انگلیسی زبان و جوایز بفتا و گوی را از آن خود کرد. بر اساس داستان این فیلم، اوفلیا، دختر بچهای که با مادر باردار و ناپدری اش، یک نظامی فاشیست، در زمان جنگهای داخلی دوران ژنرال فرانکو، دیکتاتور اسپانیا زندگی میکند. او روزی حشرهای شبیه یک پری میبیند که او را به یک هزارتو یا لابیرنت اسرارآمیز هدایت میکند که به دنیای زیرزمینی ختم میشود. اینجاست که وی با یک فان برخورد میکند و در دنیای خیال و واقعیت ماجراهایی را پشت سر می گذارد. کارگردان در این فیلم با هنرمندی بسیار دو خط خیالی و حقیقی از زندگی اوفلیا را در پایان به هم مرتبط میسازد.
24- «سرگیجه / Vertigo»
سَرگیجه به کارگردانی آلفرد هیچکاک محصول ۱۹۵۸ میلادی است. این فیلم بر پایه فیلمنامهای از آلک کوپل و ساموئل ا. تایلور تهیه شد. شهرت «سرگیجه» در حرکت دوربینی بود که هیچکاک برای القای حس سرگیجه ابداع کرده بود: زوم و عقب کشیدن همزمان دوربین فیلمبرداری، این کار عمق صحنه را مخدوش میکرد و بعداً به ترفند «دالی زوم» معروف شد. هیچکاک فیلم «سرگیجه» را شخصیترین فیلم کارنامهاش خوانده است. فیلمی که یکی از مضامین موردعلاقه هیچکاک یعنی عشق به مثابه یک وسواس را بررسی میکرد. عشقی که زن و مرد را ویران میکند.
25- «برخورد نزدیک از نوع سوم / Close Encounters of the Third Kind»
برخورد نزدیک از نوع سوم، فیلمی علمی-تخیلی به کارگردانی و نویسندگی استیون اسپیلبرگ محصول 1976 است که انقلابی در میان آثار علمی و تخیلی محسوب میشد. این فیلم 135 دقیقهای روایتی متفاوت از ظهور بشقاب پرندهها و آمدن آدم فضاییها به زمین بیان میکند و نگاهی انسانی و روانشناختی به این پدیده علمی-تخیلی دارد و یکی از دلایل موفقیت این اثر نیز همین نگاه متفاوت است.
26- «رفقای خوب / goodfellas»
رفقای خوب فیلمی به کارگردانی مارتین اسکورسیزی محصول سال ۱۹۹۰، براساس کتابی به نام Wiseguy (اصطلاح عامیانهای که به اعضای مافیا میگفتند)، نوشتهٔ نیکولاس پیلگی، گزارشگر جنایی نیویورک ساخته شده است. کتاب بر اساس زندگی واقعی هنری هیل، گانگستر سابق و خبر رسان اف بی آی نوشته شده است. همچنین عنوان فیلم یعنی Goodfellas در واقع (در اصطلاح) به معنی گانگسترها یا مافیایی ها است، با این وجود این فیلم در ایران با عنوان رفقای خوب شناخته میشود. فیلم در شش بخش نامزد جایزه اسکار شد اما تنها جو پشی به عنوان بازیگر نقش مکمل مجسمه طلایی اسکار را از آن خود کرد.
27- «جولز و جیم / Jules et Jim»
فرانسیس تروفو کارگردان مشهور فرانسوی، فیلم جولز و جیمی را سال 1961 ساخت و با این فیلم، موج نو به سینما فرانسه وارد شد. ژول و جیم نمونه بارز فیلمی است که تروفو و دوستانش از موج نو انتظار داشتند و بی شک در کنار چهار صد ضربه(1959) بهترین کار اوست. فیلم حکایت چرخ و فلکی را دارد که میان رفاقتی رویایی، آرزوهایی عقیم، شور و بی کلهگی و مفاهیمی روشن فکرانه، در عصر بروز ادبیات و هنر، می چرخد. بر اساس داستان این فیلم که در پاريس 1912 میگذرد، دو نويسنده، «ژول»، آلمانى خجالتى و «ژيم» كه پاريسى خوشمشربى است، شيفتهى تصوير سنگى باستانى يك زن مىشوند. آن دو وقتى با «كاترين» (با بازی جین مورو ) كه گويى تجسم آن تصوير سنگى است روبهرو مىشوند زندگىشان دگرگون مى شود.
28- «چهره بامزه / Funny Face»
فیلم چهره بامزه محصول 1957 به کارگردانی استنلی دونن است. این فیلم بر مبنای موزیکالی به همین نام ساخته شد. فرد آستر در «چهره بامزه» نقش عکاسی به نام دیک ایواری را بازی میکند. شخصیت ایواری تا حدی بر مبنای عکاسی به نام ریچارد آودن شکل گرفت که تیتراژ آغازین فیلم را طراحی کرد و مشاور پروژه هم بود.
29- «اتوبوسی به نام هوس / A Streetcar Named Desire»
اتوبوسی به نام هوس اثر الیا کازان، با بازی ویوین لی و مارلون براندو است در سال ۱۹۵۱ بر ساسا روی نمایشنامهای به همین نام ساخته شده است. بر اساس داستان این فیلم بلانش دی بویس، که مشکلات زیادی را در زندگی متحمل شده است، پس از اخراج از مدرسهای که در آن به تدریس مشغول بود، برای دیدار با خواهرش استلا به پیش وی و شوهر خواهرش استنلی کووالسکی میآید. استنلی که یک قمارباز است از بدو ورود بلانش سر ناسازگاری با وی دارد و از طریق یکی از دوستانش از گذشتهٔ بلانش باخبر میشود. الیا کازان مجادله زیادی بر سر سانسورها با سران شرکت وارنر کرد ولی در نهایت مقداری از فیلم سانسور شد.
30- «نجات سرباز رایان / Saving Private Ryan»
نجات سرباز رایان نام فیلمی جنگی محصول سال ۱۹۹۸ میباشد که به کارگردانی استیون اسپیلبرگ ساخته شدهاست. داستان این فیلم در طول نبرد نرماندی در جنگ جهانی دوم اتفاق میافتد. ۲۷ دقیقه آغازین فیلم که رسیدن نیروهای متفقین به فرانسه در ۶ ژوئن ۱۹۴۴ را نشان میدهد، بسیار مشهور است. تام هنکس در نقش کاپیتان جان میلر به همراه هفت سرباز دیگر مأموریت میگیرند تا سرباز جیمز فرانسیس رایان را پیدا کنند و به خانه برگردانند. او سه برادر داشته که همگی در جنگ کشته شدهاند و به دستور فرمانده کل ارتش، رایان میتواند به پیش مادرش بازگردد. داستان این فیلم در سال ۱۹۹۴ و زمانی در ذهن رودات شکل گرفت که داشت از بنای یادبود چهار برادر کشته شده در جنگ داخلی آمریکا دیدن میکرد. رودات تصمیم گرفت تا داستانی شبیه به آنها در جنگ جهانی دوم بنویسد. او فیلمنامه را نوشت و در اختیار مارک گوردون قرار داد. نهایتاً استیون اسپیلبرگ به عنوان کارگردان انتخاب شد و اثری خلق کرد که برنده پنج جایزه اسکار شد.
31- «غریبهها در قطار / Strangers on a Train»
غریبهها در قطار محصول ۱۹۵۱، یک تریلر روانشناسانه به کارگردانی و تهیه کنندگی آلفرد هیچکاک است. این فیلم بر اساس رمانی به همین نام به نویسندگی پاتریشیا های اسمیت ساخته شده است. داستان فیلم، بر اساس ملاقات دو غریبه در قطاری شکل میگیرد. گای که همسرش به او خیانت کرده در قطار با برونو آشنا شود. برونو از پدر دل خوشی ندارد، از این رو بر آن است از او انتقام بگیرد. او پیشنهاد میکند که خود همسر گای را به قتل برساند و در عوض, گای پدرش را بکشد. پس از چندی، برونو بدون اطلاع گای همسر او را میکشد و طی تماسهای مکرر از او میخواهد پدرش را به قتل برساند اما در پی آن، گای برونو را غرق کرده عاقبت خود را به پلیس معرفی میکند.
32- «در یک شب اتفاق افتاد / It Happened One Night»
فرانک کاپرا، در یک شب اتفاق افتاد را در ژانر کمدی در سال ۱۹۳۴ ساخت. ماجرای روان و ساده فیلم داستانی رمانتیک است که در آن برخورد و مواجهه با زندگی، خود را به انسانهای قصه تحمیل می کند. پیتر وارن (کلارک گیبل) خبرنگاری پر هیاهوست که در ابتدای قصه از کار بی کار می گردد و قصد سفر به نیویورک را دارد. از آن سوی الن اندروز دختر یکی از سهامداران پولدار آمریکا به خاطر مخالفت پدرش با ازدواج او با کینگ وستلی، از خانه می گریزد تا با سفر به نیویورک به معشوق خود برسد. اینگونه است که دست تقدیر الن و پیتر را در کنار یکدیگر قرار می دهد. پدر الن تمامی سعی خود را می نماید تا دختر را مجبور به بازگشت نماید، اما الن در سفری قرار گرفته است که در آن می خواهد خود را بهتر بشناسد.
33- «فارغالتحصیل / The Graduate»
فارغالتحصیل ساختهٔ مایک نیکولز در سال ۱۹۶۷ همواره جزو فیلمهای مورد توجه منتقدان بوده است. فیلمنامهٔ این فیلم را کالدر ویلینگهام و باک هنری بر اساس رمانی به همین نام نوشتهٔ ریچارد وب نوشتهاند. نقشهای اصلی فیلم را آن بنکرافت و داستین هافمن بازی میکنند و برای داستین هافمن که دومین فیلم دوران بازیگری اش را بازی میکرد، از اهمیت بالایی برخوردار بود، چرا که او برای نخستین بار این فیلم دیده شد. داستان فیلم دربازهٔ بنجامین بردداک (با بازی هافمن) است که به تازگی از دانشگاه فارغالتحصیل شده و اسیر وسوسهٔ زنی مسنتر از خود، خانم رابینسون، (بنکرافت) میشود و در نهایت به دختر او الین (با بازی کاترین راس) دل میبندد.
34- «چه زندگی شگفتانگیزی / It's A Wonderful Life»
چه زندگی شگفتانگیزی یا زندگی شگفتانگیز را فرانک کاپرا در سال ۱۹۴۶ کارگردانی کرده است. این فیلم که از سوی انستیتوی فیلم آمریکا به عنوان تاثیرگذارترین فیلم تاریخ انتخاب شده است، روایتگر سرگذشت مردی است که از فرط نومیدی در آستانه خودکشی قرار گرفته، اما پس از ملاقاتی معجزه آمیز با یک فرشته شور و امید به زندگی را باز می یابد. این فیلم به خاطرمشکل حق تالیف فیلم پس از مدتی به مالکیت عمومی درآمد و در نهایت به خاطر بازبینی های متعدد به شدت محبویبت پیداکرد.
35- «گاو خشمگین / Raging Bull»
گاو خشمگین به کارگردانی مارتین اسکورسیزی محصول 1980، درام ورزشی بر اساس زندگی جیک لاموتا مشتزن معروف آمریکایی است. فیلمنامه این اثر را پل شرادر و مادریک مارتین بر اساس کتاب «گاو خشمگین: داستان من» که زندگی نامه جیک لاموتا، مشت زن میان وزن آمریکایی است، نوشتهاند. این فیلم را برترین فیلم ورزشی تاریخ سینما می دانند. رابرت دنیرو سفارش ساخت این فیلم را به مارتین اسکورسیزی داد که در آن زمان به دلیل عدم موفقیت فیلم قبلیاش «نیویورک، نیویورک» مأیوس بود. دنیرو برای بازی بهتر در نقش لاموتا چند جلسه با او تمرین مشتزنی کرد و برای بهتر نشان دادن وضعیت بدنی لاموتا پس از دوران افول و قرار گرفتن در نقش، وزن خود را حدود ۳۰ کیلوگرم زیاد کرد.
۳۶- «بهترین سالهای زندگی ما / The Best Years Of Our Lives»
بهترین سالهای زندگی ما را ویلیام وایلر در ۱۹۴۶ بر مبنای فیلمنامه رابرت ا. شروود که برگرفته از رمان کوتاه و منظوم افتخار برای من نوشته مکینلی کانتور بود، ساخت و یکی از بهترین ملودرامهای جنگی شد. بر اساس داستان این فیلم، سه سرباز وظیفه آمریکائی بهنامهای آل (مارچ)، فرد (اندروز) و هومر (راسل)، پس از پایان جنگ جهانی دوم به شهر زادگاهشان باز میگردند تا زندگی جدیدی را آغاز کنند. آل کنار همسر (لوی) و فرزندانش باز میگردد و با مقام بالاتری در بانک سابق خود مشغول بهکار میشود؛ هومر که دستش را در جنگ از دست داده، از دلسوزی و ترحم بیجای نامزد (اودانل) و اطرافیانش عذاب میکشد؛ و فرد نیز که با همسرش (مایو) دچار دردسر شده، به دختر آل (رایت) دل میبازد و علی رغم مخالفت پدرش با او ازدواج میکند.
37- «ملکه آفریقایی / The African Queen»
ملکه آفریقا ساخته 1951 به کارگردانی جان هیوستون یکی از آثار دهه 60 میلادی است که تنها اسکار همفری بوگارت را نصیبش ساخته است. بر اساس داستان این فیلم، رز(کاترین هیپبرن) و برادرش در آفریقا در حال کمک به مردم و تعلیمات مذهبی هستند تا اینکه جنگ جهانی دوم شروع می شود و آلمانها وارد آنجا می شوند،برادر رز دچار بیماری می شود و می میرد.از طرفی چارلی(همفری بوگارت) که صاحب قایقی به نام ملکه آفریقاست و گاهی لوازم مورد نیاز آنها را تامین می کند به رز پیشنهاد می کند تا برای خروج از آفریقا همسفر او شود.
38- «دکتر استرانجلاو: یا چگونه یاد گرفتم دست از هراس بردارم و به بمب عشق بورزم / Dr. Strangelove or: How I Learned to Stop Worrying and Love the Bomb»
دکتر استرانجلاو محصول سال ۱۹۶۴ به کارگردانی استنلی کوبریک و جزو شاهکارهای سینمای جهان است. محتوای فیلم، کمدی سیاه وقایع جنگ سرد است. این فیلم در ۴ رشته در اسکار نامزد شد که شامل بهترین فیلم بهترین کارگردانی بهترین بازیگر مرد برای پیتر سلرز و بهترین فیلمنامه اقتباسی و همچنین نامزد دریافت جایزه بهترین کارگردان از سوی انجمن کارگردانان آمریکا شد که در هیچکدام موفق نبود اما این فیلم در بفتا برنده دو جایزه بهترین فیلم و بهترین کارگردانی شد. جک ریپر ژنرال روان پریش ارتش و رئیس یک پایگاه هوایی در امریکاست که در اقدامی خودسرانه، تهاجمی هستهای علیه شوروی به راه میاندازد و رئیسجمهور و سیاستمداران آمریکا پس از آگاهی از این عمل با تجمع در اتاق فرماندهی جنگ ایالات متحده بهدنبال راهی برای توقف این حملات میگردند.
39- «بلید رانر / Blade Runner»
بلید رانر محصول ۱۹۸۲ به کارگردان ریدلی اسکات است. داستان این فیلم علمی تخیلی برداشتی آزاد از رمان «آیا آدممصنوعیها خواب گوسفند برقی میبینند؟» نوشتهٔ فیلیپ ک. دیک است. بر اساس داستان این فیلم، دکارد (هریسون فورد) از طرف نیروهای پلیس کلان-شهر لس آنجلس سال ۲۰۱۹ ماموریت دارد که انسانهای با ژن مصنوعی (موسوم به رپلیکانت) را که حضورشان بر روی کره زمین ممنوع گردیده را شناسایی و تعقیب و خطرشان را از جامعه زمینی رفع کند.
40- «دنباله رو / The Conformist»
دنباله رو محصول سال 1970 و ساخته برناردو برتولوچی را می توان یک زندگینامه کامل و حتی یک تاریخ دانست. برتولوچی در این اثر بهترین ها را خلق می کند و با اقتباسی وفادارانه مورا ویا را سربلند می کند. کلریچی ، ماموری از حزب فاشیست مامور به کشتن استاد سابقش که یک فعال کمونیستی است می شود که برای اینکار راه پاریس را پیش میگیرد.
41- «فهرست شیندلر/ Schindler's List»
فهرست شیندلر بر پایه زندگی واقعی اسکار شیندلر، صنعتگر آلمانی که جان بیش از هزار لهستانی یهودی را در جریان هولوکاست نجات داد، میباشد. فیلم بر پایهٔ کتاب «شیندلرز آرک» که برندهٔ جایزه بوکر شده، ساخته شده است.
42- «زندگی دیگران / The Lives of Others»
فیلمی آلمانی و اولین فیلم بلند فلوریان هنکل فون دونرسمارک و برنده جایزه اسکار بهترین فیلم خارجیزبان سال ۲۰۰۶ است. فیلم با بودجه کمی حدود ۲ میلیون دلار در آلمان ساخته شده و حدود ۱۰۰ میلیون دلار فروش داشته است. این فیلم بیش از ۳۰ جایزه از جمله جایزه اسکار بهترین فیلم خارجی زبان سال ۲۰۰۶ را به دست آورده و با استقبال منتقدان و مخاطبان روبرو شده است.
43- «رستوران / Diner»
این فیلم به کارگردان بری لوینسون محصول 1982 است و شادیها، غمها و اتفاقاتی عجیبی که برای یک گروه بیهدف رخ میدهد را روایت میکند.
44- «روشناییهای شهر / City Lights»
روشناییهای شهر فیلمی کمدی و صامت به کارگردانی چارلی چاپلین و محصول سال ۱۹۳۱ است. این فیلم از احساسیترین فیلمهای چارلی چاپلین دانسته شده که ماجرای عاشقانه ولگرد کوچولو با یک دختر نابینا را به تصویر میکشد.
45- «شکارچی گوزن / The Deer Hunter»
شکارچی گوزن که به رولت روسی نیز شهرت دارد، فیلمی جنگی به کارگردانی مایکل چیمینو و محصول سال ۱۹۷۸ کمپانی یونیورسال است. این فیلم سه ساعته، سه خط داستانی روایت میشود. خط اول از عروسی به سمت تشیع جنازه، دیگری داستان گروهی از دوستان که به شکار گوزن می روند و در آخر اینکه چگونه جنگ ویتنام وارد زندگی چندین نفر شد و زندگی آن ها را برای همیشه دگرگون کرد.
46- «۱/۲ ۸ / ½۸»
هشت و نیم، فیلمی به کارگردانی فدریکو فلینی است که محصول شرکت ایتالیایی سینهریز است. کارگردانی مشهور در پی یافتن موضوعی برای فیلم جدید خود است اما به مشکل برخورده است. این فیلم برنده اسکار بهترین طراحی صحنه و لباس (سیاه و سفید) و بهترین فیلم خارجی زبان (ایتالیا-1964) شد.
47- «كلاه بلند / TOP HAT»
کلاه بلند فیلمی به کارگردانی مارك سندريچ محصول سال 1935 است. «جرى تراورز» (آستر)، خواننده آمريكايى به دعوت «هاريس هاردويک» (هورتن) تهيه كننده نمايشهاى موزيكال به لندن آمده است و خيلى زود به «ديل ترمانت» (راجرز) دل میبازد. چهارمين بارى كه زوج آستر و راجرز جلوى دوربين رفتند با فيلمنامهاى كه براى نخستين بار اختصاصا براى آن دو نوشته شده بود و نتيجه یکی از پروفروشترین فیلمهای دهه سی قرن بیستم بود.
48- «قواعد بازی / La Règle du jeu»
این فیلم فرانسوی در سال ۱۹۳۹ توسط ژان رنوار قبل از شروع جنگ جهانی دوم ساخته شد. داستان فیلم درباره آدمهای مرفه جامعه است که در ویلایی نزدیک آل سایس جمع شدهاند تا بنابر عادت همیشگی پایان هفته را به شکار خرگوشها و پرندهها بپردازند.
49- «۲۰۰۱: یک اودیسه فضایی / 2001: A Space Odyssey»
این فیلم آمریکایی-بریتانیایی در ژانر علمی تخیلی در سال ۱۹۶۸ به کارگردانی و تهیهکنندگی استنلی کوبریک است. فیلمنامه این فیلم در چهار پرده مجزا توسط کوبریک و آرتور سی کلارک و تا حدودی متاثر از داستان کوتاه کلارک با نام «The Sentinel» نوشته شده است
50- «بانی و کلاید / Bonnie and Clyde»
بانی الیزابت پارکر و کلاید چستنات بارو زوج سارق و قانونشکن آمریکایی بودند که به سبب درگیریهای متعددشان با پلیس و همچنین انعکاس شورانگیز ماجراجوییهای آنها در روزنامهها به بدنامی مشهور شده بودند. آرتور پن سال ۱۹۶۷ فیلمی درباره این دو سارق ساخت که در چهلمین مراسم جایزه اسکار، موفق به کسب ۲ اسکار در رشتههای بهترین بازیگر زن نقش مکمل و بهترین فیلمبرداری شد.
با سپاس
آگهی90