در دنیای امروز که مرزهای تجارت به‌سرعت در حال محو شدن هستند، ثبت برند در بازارهایی مانند چین دیگر یک گزینه نیست؛ بلکه ضرورتی است برای هر کسب‌وکاری که آینده‌نگر است. چین نه‌تنها به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین اقتصادهای دنیا شناخته می‌شود، بلکه به‌دلیل قدرت تولید بالا و دسترسی به پلتفرم‌های جهانی، مقصدی کلیدی برای برندهایی‌ست که می‌خواهند رشد کنند و از بازارهای آسیایی سهم بگیرند.
اما نکته‌ای که بسیاری از صاحبان برند آن را نادیده می‌گیرند، خطر از دست رفتن مالکیت برند در چین است. در سیستم حقوقی این کشور، اولویت با «اولین ثبت‌کننده» است، نه صاحب واقعی برند در کشورهای دیگر. همین موضوع باعث شده تا بسیاری از برندهای معتبر جهانی، سال‌ها درگیر بازیابی حقوق از دست‌رفته‌ی خود در چین شوند—فقط به‌دلیل اینکه ثبت برندشان را به تعویق انداخته بودند.
ما در ثبت برند بین‌المللی با درک عمیق از این چالش‌ها و قوانین داخلی چین، کنار شما هستیم تا این مسیر پیچیده را ساده و مطمئن طی کنید. با تکیه بر تجربه، دانش حقوقی، و ارتباط مستقیم با نمایندگان رسمی ثبت در چین، راه را برای حفاظت از برندتان هموار کرده‌ایم.
در ادامه این راهنما، با هم بررسی می‌کنیم که چرا ثبت برند در چین حیاتی است، چه مراحلی دارد، چگونه می‌توان از سوءاستفاده جلوگیری کرد، و چه نکاتی باید جدی گرفته شود تا از مالکیت فکری خود با خیال آسوده محافظت کنید.
چرا باید برندتان را در چین ثبت کنید؟
ورود به بازار چین فرصت بزرگی برای رشد، توسعه صادرات و ساختن یک برند جهانی است. با جمعیتی بیش از ۱.۴ میلیارد نفر و یکی از سریع‌ترین اقتصادهای در حال رشد دنیا، چین تبدیل به مقصدی جذاب برای کسب‌وکارها شده است.
اما همین فرصت می‌تواند بدون ثبت رسمی برند در چین، به تهدیدی جدی تبدیل شود. از کپی شدن لوگو و نام برند گرفته تا فروش محصول شما توسط دیگران، همه‌و‌همه اتفاقاتی هستند که تنها با یک ثبت حقوقی درست، قابل پیشگیری‌اند.
• ✅ قانون "اول ثبت‌کننده" در چین
در چین، اگر شخص یا شرکت دیگری قبل از شما برندتان را ثبت کند، حتی اگر مالک قانونی در کشور خودتان باشید، هیچ حقی برای فعالیت در بازار چین نخواهید داشت.
• ✅ محافظت از برند در برابر کپی‌کارها
چین به‌دلیل فضای تولید گسترده‌اش، محل ایده‌آلی برای سوءاستفاده از برندهای خارجی است. بدون ثبت قانونی، دستتان برای پیگیری حقوقی بسته است.
• ✅ ورود به بازارهای آنلاین بزرگ مانند Alibaba و JD
پلتفرم‌های مطرح چینی مانند علی‌بابا و JD از شما گواهی ثبت برند در چین می‌خواهند تا بتوانید فروش آنلاین داشته باشید.
• ✅ افزایش اعتبار برند نزد مشتریان چینی و شرکای تجاری
برند ثبت‌شده، نشان‌دهنده حرفه‌ای بودن شما و تعهدتان به فعالیت قانونی و پایدار است.
• ✅ امکان انتقال مالکیت، واگذاری امتیاز یا لایسنس برند در آینده
ثبت برند در چین به شما این حق را می‌دهد که در آینده از برندتان بهره‌برداری مالی قانونی داشته باشید.
خطرات نادیده گرفتن ثبت برند در چین:
• ❌ ثبت برند شما توسط شخص ثالث
o برخی شرکت‌های چینی یا حتی واردکنندگان، برندهای خارجی را به‌صورت پیش‌دستانه ثبت می‌کنند تا از آن سود ببرند یا برند را به مالک اصلی بفروشند (که به آن "Trademark Squatting" گفته می‌شود).
• ❌ از دست رفتن بازار آنلاین
o بدون گواهی ثبت برند، بسیاری از پلتفرم‌های معتبر چینی (مثل علی‌بابا یا JD.com) اجازه فروش به شما نمی‌دهند یا برندتان را حذف می‌کنند.
• ❌ ناتوانی در مقابله با کپی‌کارها
o حتی اگر تولیدکننده‌ای در چین کالای جعلی با برند شما بزند، بدون ثبت رسمی، نمی‌توانید از او شکایت کنید.
1. انتخاب طبقه‌بندی مناسب برای برند (Nice + China-Specific)
هر برند باید در یک یا چند طبقه مشخص از طبقه‌بندی بین‌المللی (Nice Classification) ثبت شود. چین علاوه بر این سیستم جهانی، زیرطبقات اختصاصی مخصوص خودش هم دارد که باید دقیق انتخاب شوند. اشتباه در انتخاب طبقه ممکن است باعث رد درخواست یا حتی سوءاستفاده دیگران از برند شما در طبقات مشابه شود.
2. جستجوی اولیه برند در پایگاه داده CNIPA/SAIC
قبل از ارسال درخواست رسمی، باید بررسی کنید که برند موردنظرتان قبلاً در چین ثبت نشده باشد. این جستجو در پایگاه داده رسمی CNIPA (اداره مالکیت فکری چین) انجام می‌شود. این مرحله، احتمال رد شدن درخواست را به‌طور چشم‌گیری کاهش می‌دهد.
3. آماده‌سازی مدارک مورد نیاز
بسته به اینکه متقاضی شخص حقیقی یا شرکت باشد، مدارک متفاوتی مورد نیاز است (مثل اسکن پاسپورت یا مدارک ثبتی شرکت). همچنین باید طراحی برند (لوگو یا نام تجاری)، ترجمه چینی در صورت نیاز، و فرم‌های رسمی ثبت، آماده باشند.
4. ثبت درخواست در CNIPA یا از طریق سیستم مادرید (WIPO)
درخواست ثبت برند می‌تواند به‌صورت مستقیم از طریق اداره CNIPA یا از طریق سیستم بین‌المللی مادرید (WIPO) انجام شود. انتخاب روش بستگی به استراتژی برند، هزینه و برنامه حضور در بازار دارد.
5. بازبینی و ثبت موقت
پس از ارسال درخواست، برند به‌صورت موقت ثبت می‌شود. در این بازه، بررسی‌های اولیه توسط CNIPA انجام می‌شود تا مطمئن شوند برند با قوانین تضاد ندارد.
6. بررسی اعتراضات احتمالی
در این مرحله، برند وارد دوره‌ای می‌شود که به آن Opposition Period می‌گویند (معمولاً ۳ ماه). در این مدت اگر شخص یا شرکتی اعتراضی به برند شما داشته باشد، امکان ثبت اعتراض دارد و پرونده بررسی می‌شود.
7. ثبت نهایی و صدور گواهی رسمی برند
اگر اعتراض وارد نشود یا رد شود، برند به‌صورت رسمی ثبت شده و گواهی برند صادر می‌شود. این گواهی تا ۱۰ سال اعتبار دارد و قابلیت تمدید نیز دارد.
تفاوت اصلی: ثبت مادرید یک اعلام است، نه یک تأیید داخلی
در ثبت مادرید، درخواست شما توسط WIPO ثبت می‌شود، اما بررسی نهایی آن کاملاً بر عهده دولت چین است.
در نتیجه، اگر طبقه‌بندی برندتان مطابق با ساختار داخلی چین نباشد، یا ترجمه چینی برند دقیق نباشد، یا نقصی در اسناد وجود داشته باشد، ممکن است برند شما به سادگی رد شود یا بعداً قابل پیگیری نباشد.